شاهنامه خوانی لری

شاهنامه فردوسي، بي شك، يكي از منابع اصلي فرهنگ ايراني است. فردوسي خلق و خو و ابعاد مختلف زندگي اجتماعي ايرانيان را به بياني شيوا در شاهنامه منعكس نموده است. به همين دليل همواره در ميان ايرانيان مورد توجه بوده است، اما در اين ميان علاقه و عشق لُرها به شاهنامه وصف ناپذير است. سادگي، رواني و حماسي بودن زبان شاهنامه همراه با بيان شيواي آن از صحنه هاي رزم، دودمان، نسب، خلق و خوي و شيوه هاي مبارزه، غلبه و شكست پهلوانان در مصاف با دشمنان، با ويژگي هاي زيستي، فرهنگي و ديگر مناسبات اجتماعي لرها قرابت زيادي ايجاد كرده است.

به همين دليل شاهنامه خواني در ميان عشاير لر به شكل يك سنت پايدار درآمده و در طول زمان كاركردهاي مختلف آموزشي و تربيتي، گذران اوقات فراغت، تهييج رزمندگان به هنگام نبرد، حفظ زبان، سنتها و رسوم، برقراري ارتباط با اقوام ديگر، روان درماني جمعي و سرانجام نامگذاري يافته است.

شاهنامه خوانی لری

از دیر باز شاهنامه‌خوانی نزد مردمان لر با سه شیوه متداول بوده است.

1- روخوانی نامه‌ی باستان، بدون آهنگ.

2- خواندن شاهنامه به طرزی آهنگین، که خوانندگان بر پایه‌ی مقامات لری و لری بختیاری می‌خواندند

3- نقالی، که آمیزه‌ای است از دو شیوه‌ی ذکر شده، به‌علاوه‌ی استفاده از حرکات بدنی و نشان دادن شخصیت‌ها در موقعیت‌های مختلف داستان است.

دکتر کزاری درباره شاهنامه خوانی لرها می نویسد :کودك لر، زماني كه ديده به جهان مي گشايد، در آن هنگام كه درگهواره آرميده است، به شيو ه اي ناخودآگاه و ناخواسته با جهان شاهنامه آشنايي مي يابد، مادر لر بیت هايي از شاهنامه را براي خسبانيدن كودك لالايي بر او مي خواند، كودك پيش از آ نكه، با نام خويشان خود آشنا شود، با نام هاي شاهنامه آشنايي جسته است. پس؛ لُر نيازي ندارد براي شناخت شاهنامه به دبستان برود، دانش بياموزد يا شاهنامه شناس بشود شاهنامه در اوست، با اوست، از اوست.

شاهنامه نیز اگرچه در قالب حماسی است اما مردم لر آن را میراث گذشته خود تلقی می‌کردند و رسم شاهنامه‌خوانی نیز طی قروت متمادی بین آنان متداول بوده است. امری که تا روزگار ما هم مرسوم بوده است.

برای آشنایی با شیوه های شاهنامه خوانی لری نمونه هایی را در زیر آورده ایم :

شاهنامه خوانی برج الله کاظمی

غمنامه سهراب

شاهنامه خوانی بە سبک لری بختیاری

داستان صوتی بیژن و منیژه